Een gewone vrijdag, de laatste schooldag voor het weekend. Niets bijzonders en toch speciaal. Vandaag is het zover: het afscheidsfeest. Klasgenoot Jelle neemt afscheid en gaat naar een andere basisschool. Dat zorgt voor heftige emoties.
De ochtend verloopt precies zoals alle andere ochtenden, rekenen, taal, schrijven en even spelling. Na de lunch barst het feest los. Spelletjes op het schoolplein, knutselwerkjes en lieve briefjes worden aan Jelle gegeven. Jelle zelf deelt ook afscheids cadeautjes uit. Voor alle leerlingen heeft hij een vriendschapsbandje en een sleutelhanger met de naam van het kind gemaakt. Bij Jelle en sommige klasgenootjes rollen de tranen over hun wangen. Dan is het zover. De school is uit een Jelle zwaait voor de laatste keer als hij naar huis gaat.
Ontdaan komt ook mijn zoon thuis van school. Hij probeert zijn tranen weg te stoppen maar de vlekken in zijn nek, rode ogen en prikkelbare gedrag verraden zijn emoties.
Wat doet zo’n gebeurtenis met een kind? En hoe help je je kind zijn emoties te verwerken?
Drie soorten empathie
Hersenonderzoek leert ons dat er drie soorten empathie zijn1: cognitieve, emotionele en zorg empathie. Dankzij cognitieve empathie begrijpen we hoe iemand anders denkt en kunnen we dingen vanuit het perspectief van de ander zien. Dankzij emotionele empathie voelen we wat de ander lijkt te voelen. Dankzij empathische zorg kunnen we ons inleven in de situatie en het leed delen, zonder de gevoelens over te nemen. Laten we kijken wat hier aan de hand was.
Mijn zoon was van slag toen hij thuis kwam. Hij raakte van slag door wat hij voelde. Was dit zijn gevoel of was dit een gevolg van de emoties van anderen in zijn klas? Hij begreep dat het verdrietig was voor Jelle om zijn klas achter te laten en dat Jelle verdrietig was bij dit afscheid. En dat het spannend voor hem was hoe het op de nieuwe school zou zijn. Ook voor de beste vrienden van Jelle was het moeilijk dat ze hem minder zouden gaan zien. Wat eerst zo vanzelfsprekend was, ging nu toch veranderen.
Aan de andere kant was het niet zo dat mijn zoon Jelle nooit meer zou zien. Ze wonen bij elkaar om de hoek. Dat verzacht een beetje. Maar mijn zoon kon nog weinig met de gevoelens van leed die deze middag bij hem opriep. Hij snapte zelf niet goed waarom hij er zo van slag door raakte. Het leek erop dat hij ook voor een deel de gevoelens van anderen had overgenomen. Ik zag dat hij zijn best deed om zijn tranen weg te stoppen, om zich snel beter te voelen, maar waarmee hij zijn meelevend handelen tegenhield. Ik hield hem stil in mijn armen en vertelde hem dat het oké is om te voelen wat hij voelde. Dat hij zijn emoties toe mag laten. Of ze nou wel of niet ‘logisch’ zijn.
Toen de tranen weg waren vroeg ik naar wat hij had gekregen als cadeautje, om zo mijn zoon uit het verdriet naar het hier en nu te halen. Daarna vertelde hij over de activiteiten en het verdriet van de anderen kinderen in de klas.
‘Ja, jongen, afscheid nemen kan een uitdaging zijn, voor kleine mensen en voor grote mensen.’ zei ik. ‘Het verdriet dat jij hebt gezien is niet perse van jouw. Toch?’
Zo help je je kind omgaan met emotionele pijn
Geen van onze kinderen worden gespaard van emotionele pijn. Dat hoort nou eenmaal bij het leven. Help je kind moedig te zijn en open te staan voor emoties die hij of zij heeft. Help je kind dat de emoties van een ander niet automatisch ook dezelfde emoties bij je kind oproept. Help je kind te kijken met medeleven en niet met medelijden. En bovenal help je kind leed te verwerken vanuit de liefde en zachtheid voor zichzelf.
Om je kind hierbij te helpen geef je zelf het goede voorbeeld. Toon je emoties, benoem ze en leg uit waar ze vandaan komen. En hoe je vervelende emoties verwerkt. Wees lief en mild voor jezelf. Nodig je kind uit om te praten over zijn of haar gevoelens door vragen te stellen. En je kind daarna ook de tijd te geven om te voelen en antwoorden. Vragen over hoe je je echt voelt, zijn vaak lastig te beantwoorden. Zeker als je niet gewend bent om te voelen en het te benoemen.
In onze geleide Meditaties-voor-Kinderen komen dit soort thema’s aan bod. Hiermee leert je kind om naar zijn gevoel te luisteren en emoties een plek te geven. Op een ontspannen en ongedwongen manier. Zo ondersteunen we kinderen in hun emotionele ontwikkeling. Van deze vaardigheden hebben ze een leven lang plezier. Kun jij als ouder een steuntje in de rug gebruiken bij de emotionele opvoeding van je kind?
Sinds heel kort is ook ons interactieve voorleesboek beschikbaar. In dit voorleesboek vind je 13 hoofdstukken waarin Sleepy Fox, het beeldmerk van Meditaties-voor-Kinderen op avontuur gaat. Maar of dit avontuur zo leuk is als hij had gedacht is de vraag. De vragen die bij elk hoofdstuk worden bijgeleverd helpen jou als ouder ook om in verbinding te aan met je kind en deze te helpen zijn of haar eigen innerlijke wereld te laten ontdekken. Ook krijg je bij het boek tijdelijk 12 meditaties uit het platform. Bekijk en bestel hier het boek in Hardcover Liggend A4 met paginagrote afbeeldingen of Download onze app en schaf daar het luisterboek aan.
Warme groet,
Onne
Ps. Het boek biedt ook fantastische A4 formaat tekeningen.
1 Zie bijvoorbeeld Jean Decety, ‘The Neurodevelopmebt of Emphaty,’ Developmental Neuroscience 32 (2010), 257-267
